گفتگو با مينا احدي مسئول کميته بين المللي عليه سنگسار و هماهنگ کننده کمپين نجات حاجيه
انترناسيونال: امروز اين خبر بسيار هيجان انگيز و بسيار خوشحال کننده را شنيديم که کمپين جهاني شما توانسته است انساني ديگر، حاجيه اسماعيل وند را از عمل شنيع سنگسار اسلامي نجات دهد. قبل از هر چيز احساستان از شنيدن اين خبر را با خوانندگان انترناسيونال و همه کساني که در اين مبارزه با تو شريک بودند سهيم شويد.
مينا احدي: اين يک مبارزه سخت و تعيين کننده بود. ١٠ روز کار شبانه روزي و مداوم و ده روز پر هيجان و پرکار براي تعداد زيادي که اين پروژه مهم را به پيش ميبردند. پيروزي از قبل تضمين شده نبود و بايد هرلحظه و با هر تاکتيک حکومت کاري ميکرديم و تصميمي ميگرفتيم. ولي اين مبارزه براي شخص من بسيار حياتي بود. ما بايد پيروز ميشديم و شديم. ما بايد حکومت جنايت اسلامي را به زانو زدن وادار ميکرديم و کرديم. اين در مبارزه مردم براي به خاک ماليدن پوزه اين جنايتکاران مهم است و من بسيار خوشحالم که حکومت اسلامي، که خاتمي و خامنه اي و شاهرودي مجبور شدند يکبار ديگر در مقابل انزجار و خشم انسانهاي بسياري زانو بزنند. اين پيروزي را به همه کسانيکه در اين کمپين مهم و جهاني ما را ياري کردند و صداي اين اعتراض را به گوش جهانيان رساندند، صميمانه تبريک ميگويم.
انترناسيونال: کمپين شما چه ابعادي داشت؟ چه کارهايي عملا انجام داديد؟ چه نيروهاي سياسي به شما کمک کردند؟ مشخصا چه نهادهاي بين المللي از شما حمايت کردند؟ و چگونه؟
مينا احدي: اين يک کمپين بسيار وسيع جهاني بود. بلافاصله بعد از رسيدن خبر حکم سنگسار حاجيه، دست به کار شديم. نامه اعتراضي به زبانهاي فارسي و انگليسي و آلماني فورا تهيه شد و براي هزاران آدرس ارسال شد. دو روز طول نکشيد که طومار ما را صدها نفر امضا کردند و پنج روز نکشيد که امضا کنندگان از مرز ٢٠٠٠ نفر گذشت و اکنون به مرز ٤٠٠٠ نفر رسيده است. نامه ما به زبانهاي ديگري و از جمله ايتاليايي به ابتکار دوستاني که خبر را شنيده بودند، ترجمه و وسيعا پخش شد. يکباره موج اعلام انزجار از اين حکم و ابراز پشتيباني از ما بسوي ما سرازير شد. دفتري دارم که در آن پيامها و تلفنها و ابراز نظرها را نوشته ام. در اين مجموعه از نويسنده برزيلي که از ما حمايت کرده تا زنان سياهپوش بلگراد تا فعالين زنان از ايتاليا و تا اسامي خانواده هايي از ايران که دسته جمعي از کمپين حمايت کرده اند را دارم. يک مجموعه با ارزش که بيانگر احساس و عاطفه و همدردي و خشم و در عين حال اعتماد و اميد است.
ما در اين حرکت بنظر من خيلي خوب کار کرديم. قبل از همه بايد از زحمات شبانه روزي رفيق بسيار عزيز اصغر کريمي تشکر کنم که بدون کمک و رهنمودهاي او اين کمپين به اينجا نمي رسيد. در عين حال اين کمپين مشترک سازمان آزادي زن و کميته بين المللي عليه سنگسار بود که با فعاليت شبانه روزي تعداد زيادي از فعالين اين دو سازمان پيش رفت. من در اينجا از همه اين دوستان صميمانه تشکر ميکنم. بويژه از زحمات پروين کابلي، مرسده قائدي، کيميا پازوکي، محمد آسنگران، نادر شريفي، شهلا نوري، آناهيتا، مريم کوشا، غريبه حسيني و رويا تيموري که با فعاليتهاي زياد توانستند پيشبرد و موفقيت اين کمپين را تضمين کنند، تشکر ميکنم.
اين يک کمپين جهاني و مهم بود که به عرصه هاي مختلف پرداخت. تماس با سازمانهاي مدافع حقوق انساني، کشاندن خبر اين حکم سنگسار به سطح مدياي ميليوني، جلب توجه افکار عمومي مردم در غرب و ايرانيان در ايران و در خارج از کشور، فشار آوردن به دولتهاي غربي و مذاکره با کميسيونهاي حقوق بشر پارلمانها و خلاصه اعمال فشار به حکومت اسلامي براي عقب راندن آن.
همانطور که گفتم استقبال از اين کمپين بسيار عالي بود. صدها نامه اعتراضي در طول چند روز براي مقامات حکومت ارسال شد که رونوشت آن براي ما ارسال ميشد. نامه هايي که با خشم فراوان از حکومت ايران ميخواستند که فورا اين حکم را ملغي کند. ما شايد در فرصتي مناسب مجموعه اين کارها و نامه ها را منعکس کنيم. چرا که گنجينه گرانبهايي است از اعلام نظر انسانهاي عزيز بسياري از اقصي نقاط جهان. نهادهاي متعددي و سازمانهاي مختلف مدافع حقوق انساني از حرکت اعتراضي ما دفاع کردند، خبر اين حکم را پخش کردند، نامه اعتراضي نوشتند و نامه ما را در سايتها و نشريات خود گذاشتند. سازمان عفو بين الملل، چند روز بعد از کمپين ما اعلام يک کمپين اضطراري کرد و ابعاد اعتراضات را گسترش بخشيد. در هر حال به يک معني دنيا را روي سر خودمان گذاشتيم و يکباره خبر اين حکم به صدر رسانه هاي پرتيراژ بين المللي رانده شد. مثلا ابزرور و يا نشريه مترو و گاردين و اينديپندنت و افتون بلادت و ... خيلي از رسانه هاي ديگر در مورد اين حکم حرف زدند و عکس اعدامها را چاپ کردند. رسانه هاي فارسي زبان نيز به اين مهم عطف توجه داشته و بارها با من و فعالين اين کمپين مصاحبه کردند. راديو انترناسيونال و تلويزيون کانال جديد در پيشبرد اين کمپين نقش ويژه اي بازي کردند. اينها باعث شد که درايران نه فقط خبر وسيعا پخش شد، بلکه تعداد زيادي شروع به فعاليت کرده و به فعالين اين کمپين معين تبديل شدند.
خلاصه اين امر به يک افتضاح سياسي مهم بر عليه حکومت ايران تبديل شد و همين امر جنابان را بسيار عصباني کرده بود، بطوريکه چند روز بعد از اين سر و صداها به من زنگ زدند و پيام حکومت را دادند. آنها گفتند اين بار کوتاه نمي آييم و من پاسخم اين بود که مجبورتان ميکنيم و همين کار را کرديم. روز سه شنبه ٢١ دسامبر، يعني يک روز قبل از اعلام عقب نشيني حکومت، جمهوري اسلامي آخرين شانس خود را امتحان کرد و شايعه پخش کرد که فردا يعني چهارشنبه حاجيه را به قتل ميرساند. حال با اعدام و يا سنگسار. اينهم به يکي از روزهاي مهم و پرکار اين کمپين تبديل شد، فورا ما به يک ميتينگ شبانه فراخوان داديم و در راديوها و رسانه هاي مختلف مردم را دعوت کرديم به خيابان بريزند. در استکهلم و يوتبوري و کلن اين کار را کرديم و در حاليکه سرماي هوا زير ١٠ درجه بود، تعداد قبل توجهي به خيابان ريخته و خبر اين حرکت نيز در رسانه ها منعکس شد. آخرين دست و پازدن حکومت خنثي شد و مقامات ريز و درشت و جنايتکار حکومت بالاخره مجبور شدند کوتاه بيايند.
انترناسيونال: سنگسار حاجيه متوقف شده است. اما آيا هنوز خطر اعدام بالاي سر حاجيه آويزان است؟ کمپين شما هنوز براي لغو کامل حکم اعدام حاجيه ادامه خواهد داشت؟
مينا احدي: جمهوري اسلامي در مورد همه عقب نشيني هايي که کرده است، همواره يک راه بازگشت مجدد باز گذاشته است. اين بار گفته که از نظر سلامت رواني حاجيه را مورد معاينه قرار خواهيم داد و بعدا در مورد حکم تصميم گرفته خواهد شد. ما اعلام کرديم و همين جا نيز تکرار ميکنم که حکومت اسلامي بايد فورا حاجيه را آزاد کند. اين فشار روي حکومت ادامه خواهد يافت و نه فقط حاجيه بلکه بايد ليلا و افسانه نوروزي و کبرا رحمانپور و.. همگي فورا آزاد شوند. اعدام قتل عمد انسانهاست و ما بايد از اين پيروزي بعنوان يک سکوي پرش استفاده کرده و حکومت را علي العموم در مورد سنگسار و اعدام عقب برانيم.
انترناسيونال: موفقيت کمپينهاي قبلي شما براي توقف سنگسار چند مورد بوده اند؟ آيا جمهوري اسلامي جرئت کرده است سراغ کيسهاي قبلي برود و مجدد حکم سنگسار را برگرداند؟
مينا احدي: موفقيت ما در جلوگيري از سنگسار زياد بوده و ما در مجموع توانسته ايم، در نيجريه البته بهمراه سازمانهاي ديگري آمنه لاوال و صفيه حسيني را نجات دهيم، در پاکستان زعفران بي بي و در سودان آبوکا و در ايران موفق شده ايم در طول دو سال گذشته مانع از اجراي احکام سنگسار شويم. و نه فقط اين، بلکه حکومت را وادار کنيم که تعهد بدهد احکام جديد سنکسار نمي دهد و احکام قبلي را اجرا نميکند. نفس اعلام کمپينهاي جهاني و تبديل هر حکم سنگسار به يک اعتراض جهاني، دولتها و باندهاي تروريست اسلامي را محتاط تر کرده و به يک عامل مهم جلوگيري از اعلام و اجراي احکام سنگسار تبديل شده است.
سنگسار و اعدام يک حربه مهم حکومت اسلامي در تعرض به مردم و عقب راندن آنهاست، بهمين دليل حکومت اسلامي هميشه مجددا دست به اين حربه ها ميبرد و سعي ميکند عقب نشيني خود را به فراموشي سپرده و جلو بيايد. اما ما تا کنون توانسته ايم مانع اين کار شويم و همين بسيار مهم است. جلوگيري از سنگسار نه فقط از زاويه نجات جان انسانها بسيار مهم و حياتي است، بلکه يک جنبه مهم عقب راندن حکومت اسلامي و اسلام سياسي است. اين امر در عين حال به ايجاد يک جبهه جهاني از انسانيت مترقي تبديل شده است که بسيار مهم است.
انترناسيونال: در حاليکه شما کمپين بين المللي نجات جان حاجيه و کلا براي لغو سنگسار راه انداخته ايد، عده اي تحت نام اپوزيسيون کمپيني به نام رفراندم براي تغييير قانون اساسي "بر اساس اعلاميه جهاني حقوق بشر" راه انداخته اند. خيلي جالب است. در ميان اين رفراندمچيهاي حقوق بشري به سختي ميتوان حتي يک مورد طومار نويسي براي نجات انسانهايي مثل حاجيه را مشاهده کرد. بانوي صلحشان هم که مشغول راه انداختن کميته جمع آوري مين است. اين بي اعتنايي به حقوق بشري که جلوي چشمان اين جماعت نابود ميشود را چگونه توضيح ميدهيد؟
مينا احدي: اينها اولين بار نيست که چنين ميکنند. وقتي حاجيه را به سنگسار محکوم ميکنند و فقط بدليل رابطه جنسي خارج از ازدواج پنج سال او را در زندان نگه داشته و مردي را که متهم به داشتن رابطه با او است به اعدام محکوم ميکنند، اين جماعت نه فقط خونشان به جوش نمي آيد، بلکه حتي از کمپينهايي مثل همين کمپين ما نيز دفاع نميکنند و فقط نقش سانسورچي را بازي ميکنند به اين معني که خبر اين فعاليت ها را هم در نشريات و سايتهايشان بشدت و با دقت سانسور ميکنند. انگار نه انگار که چنين اتفاقي افتاده است و انگار نه انگار که دنيا دارد در اين مورد حرف ميزند. پشتاشان را کرده و ميروند و خدا خدا ميکنند که موضوع به نوعي تمام شود، فرق نميکند سنگسار اتفاق بيفتد و اينهمه سر و صدا بخوابد. فرياد واخشونتا در مورد اعدام و سنگسار از اين جماعت بلند نميشود. ولي در مقابل اعتراض ما در برلين و يا اعتراض دانشجويان در ١٦ آذر نظر اين جماعت فرق ميکند و بطريق اولي در مورد اعتراض مردم از پايين و انقلاب بر عليه حکومت، همگي فرياد انقلاب مساوي خشونت است را سر ميدهند. دليل اينست که بخش مهمي از اين صف طرفدار رفراندوم همان جريانات ملي اسلامي هستند که حکومتشان جمهوري اسلامي در مورد آنها جفا کرده و اينها را به بازي نگرفته است. اينها جنبشي هستند که راستهايش در حکومت اند و چپها نيز مشغول خدمات دادن به آن بوده و شغل شريفشان را کماکان ادامه ميدهند. جريانات راستي همچون داريوش همايون نيز بنا به تعريف مشکلي با اين رفتار هاي حکومت ندارند، بنظر اينها هم روز مبادا بايد به نوعي مردم را ساکت کرد و اعدام لابد يک حربه مهم در آن زمان خواهد بود چنانچه در گذشته بود و اکنون نبايد زياد در مورد آن حرف زد و جنبش عليه اعدام را تقويت کرد. بهر حال فرياد رفراندوم و مردم بياييد از اين طريق کاري کنيم در عمل چيزي نيست جز يک ايستگاه در مقابل انقلاب مردم. معضل اينها نه درد و مشکلات مردم و نه اعدام و سنگسار و جنايات فراوان بر عليه مردم، بلکه به نوعي رام تر کردن حکومت و جلوگيري از خيزش اجتماعي است که همه اينها را به وحشت انداخته است. در مورد مبارزه بر عليه اعدام و سنگسار پرونده اين جماعت يا خالي است و يا سياه است.
انترناسيونال: هر عمل سنگساري که به زور کمپينها و اعتراضات جهاني متوقف ميشود يک خبر خوشحال کننده از نظر انساني، يک عقب نشيني از طرف جمهوري اسلامي و يک پيروزي جنبشي است که ميخواهد جمهوري اسلامي را به پايين بکشد. جدا از جنبه انساني بلافاصله تلاشهايتان، آيا اين کمپينها به سرنگوني نهايي جمهوري اسلامي و در نتيجه نجات کامل و قطعي هزاران حاجيه از جهنم سنگسار کنندکان هم کمک ميکند؟
مينا احدي: بنظر من اين يک جنبه مهم مبارزه عليه حکومت اسلامي است. اعدام يک حربه مهم حکومت اسلامي از زمان روي کار آمدن حکومت تا امروز بوده است. سنگسار يک جنايت غير قابل تصور قرون وسطايي است که اگر در جامعه اي اتفاق بيفتد، گامها بشريت را به عقب ميراند و نه فقط اين بلکه ترس و وحشت عظيمي در جامعه ايجاد ميکند. اينها ستونهاي حکومت اسلامي بوده و هر مبارزه اي بر عليه اين احکام و هر عقب راندن حکومت از اين عرصه ها مستقيما به پايه و ستون حکومت تعرض کرده و يک جنبه مهم عقب راندن حکومت، ضربه زدن به قدر قدرتي حکومت و ريختن پشم اينهاست. ما اين مبارزه را نه فقط يک جبهه مهم مبارزه براي سرنگوني حکومت ميدانيم، بلکه اين جبهه مهم مبارزه عليه اسلام سياسي است.
يک جنبه ديگر اين مبارزات دامن زدن به جنبش جهاني انساني بر عليه اعدام و قتل عمد انسانهاست. ما در اين کمپينها نشان ميدهيم که انسانيت مرز ندارد و نشان ميدهيم که اگر دست به دست هم بدهيم ميتوانيم دولتهاي فاشيستي چون جمهوري اسلامي ايران را به زانو زدن وادار کنيم. اين بسيار در ايجاد اعتماد به نفس مهم است. اين نوع عقب راندن حکومت، مردم را به سرنگوني حکومت اميدوارتر و آماده تر ميکند. بهر حال اين مبارزات حياتي است وتا کنون نيز تاثيرات خود را نشان داده است. يکبار ديگر از همه عزيزاني که باعث پيشروي اين کمپين جهاني شده و حاجيه را نجات دادند سپاسگزاري ميکنم.
و در پايان اضافه ميکنم که هنوز ليلا در معرض خطر اعدام است و حاجيه را نيز مدت ديگري ممکن است در زندان نگه داشته و مجددا توطئه بر عليه او را آغاز کنند. کبرا رحمانپور و افسانه نوروزي و تعداد زياد ديگري در خطر هستند. بايد به جنبش عظيم جهاني بر عليه اعدام دامن زد و بايد کاري کرد که حکومت اسلامي ايران همه اين احکام را لغو کرده و جرات نکند بيش از اين کسي را اعدام کند. بايد براي سرنگوني اين حکومت جنايتکار بيش از پيش کوشيد و روز مرگ اين حکومت را نزديکتر کرد.